Trong môi trường doanh nghiệp hiện đại, năng lực huấn luyện cho quản lý không còn là lợi thế, mà là yêu cầu bắt buộc. Tuy nhiên, không phải nhà quản lý nào cũng được đào tạo bài bản hoặc biết cách áp dụng kỹ năng huấn luyện đúng cách. Nếu bạn thấy mình hoặc cấp quản lý trong tổ chức có những dấu hiệu dưới đây, có thể đã đến lúc cần đầu tư nghiêm túc vào phát triển năng lực huấn luyện.
Nội dung bài viết:
1. Nhân viên thường xuyên hỏi lại hoặc chờ chỉ đạo
Vấn đề: Bạn giao việc, hướng dẫn rõ ràng, nhưng nhân viên vẫn quay lại hỏi đi hỏi lại, hoặc luôn đợi bạn gật đầu trước khi thực hiện điều gì đó. Đây là biểu hiện rõ rệt của sự thiếu chủ động – điều mà một nhà huấn luyện giỏi sẽ dần cải thiện cho cấp dưới của mình.
Nguyên nhân sâu xa:
- Quản lý chỉ tập trung vào “nói cái gì” chứ không quan tâm đến “người nghe hiểu thế nào”.
- Chưa biết cách kiểm tra mức độ tiếp nhận thông tin hoặc hướng dẫn phù hợp với từng kiểu học (visual, auditory, kinesthetic – VAK).
- Thiếu kỹ năng đặt câu hỏi mở và gợi ý để nhân viên tự tìm ra hướng giải quyết.
Huấn luyện sẽ giúp gì?
Huấn luyện không phải là “ra lệnh làm gì” mà là “dẫn dắt nhân viên tự biết mình nên làm gì”. Khi nhà quản lý biết cách sử dụng câu hỏi chiến lược, cấp dưới sẽ tăng khả năng tư duy độc lập, giảm sự phụ thuộc và ra quyết định hiệu quả hơn trong công việc.
2. Quản lý thích “làm thay” hơn là “giao việc và hỗ trợ phát triển”
Vấn đề: Khi deadline cận kề hoặc áp lực gia tăng, nhiều quản lý sẽ chọn làm thay nhân viên cho nhanh. Lâu dài, điều này tạo nên “hiệu ứng cổ chai”: nhân viên không lớn lên được, còn quản lý thì kiệt sức.
Nguyên nhân sâu xa:
- Thiếu kỹ năng phân loại năng lực – động lực của nhân viên để chọn phương pháp huấn luyện phù hợp (chỉ đạo – hướng dẫn – hỗ trợ – trao quyền).
- Không có kế hoạch theo dõi, đánh giá quá trình phát triển sau khi giao việc.
- Chưa xây dựng được lộ trình phát triển năng lực rõ ràng cho từng cá nhân.
Huấn luyện sẽ giúp gì?
Thông qua huấn luyện, nhà quản lý học cách trao quyền có kiểm soát, biết thời điểm cần dẫn dắt – khi nào nên buông để nhân viên tự chịu trách nhiệm. Điều này không chỉ giúp đội nhóm trưởng thành mà còn tối ưu thời gian quản lý tập trung vào chiến lược.
3. Cuộc họp 1:1 chỉ xoay quanh công việc, không có sự phát triển
Vấn đề: Nhiều cuộc họp giữa quản lý và nhân viên chỉ đơn thuần là “checklist” – kiểm tra đầu việc và deadline. Nhưng quản lý không phải là giám sát viên, họ cần là người đồng hành phát triển nhân viên.
Nguyên nhân sâu xa:
- Thiếu kỹ năng lên kế hoạch cho buổi 1:1 hiệu quả: xác định mục tiêu, đo lường tiến bộ, phản hồi phát triển.
- Không được đào tạo về cách xây dựng mối quan hệ tin cậy để mở ra các cuộc hội thoại phát triển (developmental conversations).
- Quản lý sợ “can thiệp sâu” vì nghĩ mình không đủ vai trò hướng dẫn.
Huấn luyện sẽ giúp gì?
Kỹ năng coaching giúp quản lý biến những buổi 1:1 thành công cụ thúc đẩy hiệu suất và động lực nội tại. Thay vì chỉ nói “em làm gì rồi”, hãy học cách hỏi “em học được gì – cần phát triển thêm điều gì – anh/chị có thể hỗ trợ ra sao?”
4. Nhân viên không cải thiện sau khi được góp ý
Vấn đề: Bạn đã phản hồi rồi. Nhân viên nói “em hiểu”, nhưng tuần sau vẫn lặp lại lỗi cũ. Lúc này, vấn đề không nằm ở nhân viên – mà nằm ở cách bạn đang phản hồi.
Nguyên nhân sâu xa:
- Thiếu kỹ năng phản hồi mang tính xây dựng (constructive feedback) theo các mô hình như AID, KFDB, hoặc SBI.
- Không biết cách kết nối giữa góp ý và hành vi mong đợi, dẫn đến phản hồi bị hiểu là chỉ trích.
- Không có bước follow-up để đo lường hiệu quả sau phản hồi.
Huấn luyện sẽ giúp gì?
Huấn luyện giúp nhà quản lý nâng tầm phản hồi thành công cụ phát triển, chứ không chỉ là “nhắc nhở”. Biết cách đưa phản hồi đúng thời điểm, đúng ngữ cảnh, đúng ngôn ngữ – sẽ tạo ra sự thay đổi hành vi thực sự.
5. Nhóm làm việc thiếu động lực, không có người nổi bật
Vấn đề: Dù mọi người làm đúng việc, đúng giờ – nhưng đội nhóm vẫn thiếu tinh thần chủ động, sáng tạo hoặc khao khát bứt phá. Khi không ai nổi bật, rất có thể người lãnh đạo không biết cách khơi dậy tiềm năng trong đội ngũ.
Nguyên nhân sâu xa:
- Thiếu chiến lược phát triển cá nhân cho từng thành viên (IDP – Individual Development Plan).
- Không biết sử dụng ngôn ngữ tạo động lực, chưa khai thác đúng nhu cầu nội tại của nhân viên (theo mô hình DONE, EDIC hoặc Drive của Daniel Pink).
- Không có cơ chế ghi nhận và huấn luyện theo năng lực – động lực.
Huấn luyện sẽ giúp gì?
Huấn luyện là cách nhà quản lý biến mỗi thành viên trở thành phiên bản tốt hơn của chính họ. Người huấn luyện giỏi sẽ biết cách tạo ra không gian cho sự phát triển, truyền cảm hứng để mỗi cá nhân nhận ra vai trò và giá trị của mình trong thành công chung.
Giải pháp: Phát triển năng lực huấn luyện bài bản cùng VMP Academy
Nếu bạn đang nhận thấy một hoặc nhiều dấu hiệu trên, đã đến lúc trang bị lại năng lực huấn luyện một cách bài bản, thực tiễn và dễ áp dụng.
Khóa học On The Job Coaching – Huấn luyện và kèm cặp nhân viên của VMP Academy là chương trình được thiết kế riêng cho đội ngũ quản lý doanh nghiệp, với phương pháp “dễ nhớ – dễ làm – hiệu quả”.
Tại khóa học này, bạn sẽ:
- Hiểu đúng về bản chất huấn luyện và vai trò của người quản lý trong phát triển nhân sự.
- Thành thạo 5 bước huấn luyện và 4 kỹ năng thiết yếu: hỏi – nghe – phản hồi – thuyết phục.
- Áp dụng mô hình C.O.A.C.H, GROW, AID… vào từng tình huống thực tế.
- Thiết lập kế hoạch huấn luyện và xây dựng thói quen coaching hàng ngày.
- Tham gia hoạt động follow-up 3 tháng giúp duy trì ứng dụng thực tế và nhân rộng văn hóa huấn luyện trong doanh nghiệp.
>> Xem chi tiết và đăng ký khóa học tại đây
Liên hệ 1800 6981 hoặc gửi mail về địa chỉ daotao@vmp.edu.vn để được tư vấn miễn phí.
Tạm kết về năng lực huấn luyện cho quản lý
Năng lực huấn luyện cho quản lý không đến từ kinh nghiệm đơn thuần – mà đến từ sự rèn luyện, phản tư và áp dụng đúng phương pháp. Hãy bắt đầu bằng việc nhận diện những thiếu sót hiện tại, và từng bước xây dựng kỹ năng huấn luyện hiệu quả để nâng tầm đội ngũ và chính bản thân bạn.
