Nội dung bài viết:
Giới thiệu
Niềm tin là nền tảng cốt lõi trong mối quan hệ giữa quản lý và nhân viên tại nơi làm việc. Khi niềm tin được thiết lập, không chỉ sự phát triển cá nhân và năng suất được thúc đẩy, mà toàn bộ văn hóa doanh nghiệp cũng được cải thiện. Bài viết này sẽ đào sâu vào tầm quan trọng của việc xây dựng niềm tin, các bước thực hiện và những sai lầm cần tránh trong quá trình này.
Tầm Quan Trọng của Niềm Tin trong Môi Trường Coaching
1. Khơi Dậy Động Lực Nội Tại Nhờ Sự Tin Tưởng
Trong mối quan hệ coaching tại nơi làm việc, sự tin tưởng không chỉ là nền tảng mà còn là động lực nội tại mạnh mẽ cho coachee. Sự tin tưởng giúp khơi dậy tiềm năng bên trong của coachee, khi mà họ cảm nhận được sự chân thành và độ tin cậy từ phía coach. Khi coachee cảm nhận được niềm tin này, họ tự tin hơn trong việc khám phá khả năng của bản thân và chủ động tìm kiếm giải pháp cho các vấn đề của mình.
Một khía cạnh quan trọng của sự tin tưởng hình thành động lực nội tại là mối quan hệ hai chiều giữa coach và coachee. Coach phải thể hiện sự tin tưởng bằng cách quan tâm sâu sắc, lắng nghe thấu hiểu và đưa ra những phản hồi mang tính xây dựng. Khi coachee nhận thấy mình được quan tâm và lắng nghe, họ sẽ dễ dàng mở lòng chia sẻ những khó khăn và thách thức bản thân đang đối diện. Sự liên kết này không chỉ tạo điều kiện cho coachee phát triển mà còn củng cố động lực của chính coach khi họ thấy công sức của mình mang lại tác động tích cực.
Một phần không kém quan trọng khác là kỹ năng lắng nghe tích cực từ coach. Theo một số nghiên cứu, lắng nghe tích cực tạo ra môi trường an toàn, nơi mà coachee cảm thấy thoải mái để thể hiện suy nghĩ và cảm xúc. Trong môi trường này, động lực nội tại của coachee được tăng cường, giúp họ tự tin đối mặt với thử thách và mang lại những cải thiện rõ rệt về mặt hiệu suất.
Tuy nhiên, một thử thách lớn là việc duy trì niềm tin ổn định bất chấp những khó khăn trong quá trình phát triển. Coach cần kiên trì và nhất quán, tránh những nghi ngờ về khả năng của coachee để không làm giảm hiệu quả của coaching. Bản thân coachee cũng cần nhận thức rõ vai trò của mình trong việc duy trì sự tin tưởng này, giúp họ giữ vững động lực và vượt qua các chướng ngại.
Tóm lại, sự tin tưởng từ coach chính là nguồn động lực mạnh mẽ, giúp coachee tiến xa hơn trên con đường phát triển bản thân, góp phần quan trọng vào sự thành công của cả quá trình coaching.
2. Hệ lụy từ sự thiếu tin tưởng trong đội ngũ
Tin tưởng là thành tố thiết yếu trong mọi mối quan hệ, đặc biệt là giữa người quản lý (coach) và nhân viên (coachee). Khi sự tin tưởng không được duy trì, hậu quả có thể là nghiêm trọng và lâu dài, ảnh hưởng trực tiếp tới sự gắn kết và hiệu suất của đội ngũ.
Khi thiếu tin tưởng, một môi trường làm việc tiêu cực thường xuất hiện, gây ra cảm giác bất an và file xăng tiêu cực. Nhân viên trở nên dè dặt trong giao tiếp và ít dám chia sẻ vấn đề của mình, vì sợ bị đánh giá hay bị chỉ trích. Điều này khiến các vấn đề không được giải quyết kịp thời và cản trở quá trình sáng tạo cùng với động lực làm việc. Ngoài ra, sự thiếu tin tưởng còn dẫn đến cảm giác bị cô lập, khiến nhân viên không cảm thấy được thuộc về tập thể và kết quả là tăng nguy cơ nghỉ việc.
Một nghiên cứu của FranklinCovey đã nhấn mạnh rằng sự thiếu tin tưởng có thể phá vỡ tính toàn vẹn của một tổ chức, làm mờ đi mục tiêu chung mà mọi người đang phấn đấu. Điều này đặc biệt rõ rệt khi xem xét tác động của việc ra quyết định. Khi nhân viên không tin tưởng lãnh đạo, họ có xu hướng đặt câu hỏi về tất cả quyết định từ phía quản lý, điều này làm giảm tính hiệu quả và tạo ra xung đột nội bộ.
Ngược lại, một môi trường mà sự tin tưởng được gửi gắm và nuôi dưỡng là nơi mà các thành viên có thể mở lòng chia sẻ, sẵn sàng đóng góp ý kiến mới và tập trung vào giải quyết vấn đề hơn là chỉ trích lẫn nhau. Đây cũng là phương pháp hiệu quả để thúc đẩy động lực nội tại, một trong những yếu tố quan trọng thúc đẩy nhân viên làm việc hướng tới mục tiêu chung.
Sự tin tưởng giữa quản lý và nhân viên không chỉ đơn thuần là một yếu tố hỗ trợ mà là một nguyên tắc cốt lõi tạo dựng nền tảng vững chắc cho tổ chức. Trong quá trình coaching nội bộ, để giữ cho mối quan hệ này bền vững và hiệu quả, điều cần thiết là xác định và khắc phục triệt để bất kỳ dấu hiệu nào của sự thiếu tin tưởng. Sự kiên trì này sẽ tạo ra một văn hóa tổ chức học hỏi liên tục và gắn kết đội ngũ, như được thảo luận trong bài viết tại xây dựng văn hóa coaching hiệu quả.
Các bước chính trong xây dựng sự tin tưởng giữa quản lý (coach) và nhân viên (coachee) tại nơi làm việc
1. Xây dựng lòng tin thông qua lắng nghe và tôn trọng trong coaching
Sự tôn trọng và lắng nghe là hai yếu tố cốt lõi trong việc xây dựng niềm tin giữa quản lý và nhân viên trong môi trường làm việc. Thể hiện sự tôn trọng trong quá trình coaching không chỉ dừng lại ở những lời nói mà còn được thể hiện qua hành động, tạo ra một không gian an toàn để người được huấn luyện cảm thấy thoải mái chia sẻ. Lắng nghe tích cực, một kỹ năng quan trọng giúp quản lý thấu hiểu sâu sắc những khó khăn, cảm xúc và ý kiến của nhân viên, qua đó khuyến khích sự tự do biểu đạt và sáng tạo.
Khi tham gia vào một phiên coaching, việc loại bỏ các yếu tố gây xao lãng là điều cần thiết. Điều này không chỉ thể hiện sự tôn trọng thời gian mà còn nói lên giá trị của những gì người đối diện muốn bày tỏ. Bằng cách hiện diện trọn vẹn và chú tâm, người quản lý có thể tạo ra một bầu không khí giao tiếp chân thành, nơi mà mỗi lời nói đều được lắng nghe và thấu hiểu. Ngôn ngữ cơ thể, như một ánh mắt nhìn thẳng hoặc một nụ cười khuyến khích, có sức mạnh riêng trong việc củng cố niềm tin, giúp nhân viên cảm thấy được hỗ trợ và động viên.
Một phần không thể thiếu của lắng nghe tích cực là lắng nghe thấu cảm. Đây là khả năng đặt mình vào vị trí người khác, không phải để đánh giá, mà để cảm nhận và chia sẻ cảm xúc của họ. Những câu hỏi mở, như “Bạn có thể chia sẻ thêm về điều đó không?”, giúp tạo điều kiện cho nhân viên diễn đạt ý tưởng của mình mà không gặp bất kỳ áp lực nào.
Áp dụng những kỹ năng này không chỉ giúp quản lý nắm bắt thông tin chính xác mà còn tăng cường kết nối giữa các thành viên trong đội ngũ. Khi được thực hành thường xuyên và đúng cách, sự tôn trọng và lắng nghe trong quá trình coaching sẽ trở thành chiếc cầu nối để mở ra tiềm năng cá nhân đồng thời thuận lợi hóa quá trình hợp tác và sáng tạo đội ngũ. Để hiểu thêm về tầm quan trọng của kỹ năng này, khám phá lắng nghe tích cực trong coaching.
2. Minh Bạch và Lắng Nghe Chủ Động trong Giao Tiếp
Trong mối quan hệ coaching, giao tiếp không chỉ đơn giản là trao đổi thông tin mà còn là cầu nối xây dựng niềm tin và hiểu biết giữa quản lý (coach) và nhân viên (coachee). Một trong những yếu tố tiêu biểu giúp tăng cường sự tin tưởng này chính là sự trung thực và rõ ràng trong giao tiếp.
Chân Thành và Rõ Ràng: Quản lý cần bộc lộ một cách chân thành những quan điểm và mong muốn của mình để tạo dựng một môi trường giao tiếp cởi mở. Điều này giúp nhân viên cảm thấy an toàn và sẵn sàng chia sẻ những khó khăn, sáng kiến của họ mà không lo sợ bị phán xét. Khi quản lý chia sẻ một cách minh bạch mục tiêu và ý định của mình, điều đó tạo nên một nền tảng vững chắc thúc đẩy sự hợp tác và phát triển cá nhân và tập thể.
Lắng Nghe Tôn Trọng: Lắng nghe đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc xây dựng mối quan hệ bền vững giữa coach và coachee. Lắng nghe không chỉ đơn thuần là nghe lời nói mà còn phải chú ý đến ngôn ngữ cơ thể và cảm xúc để nắm bắt đầy đủ thông điệp mà người đối diện muốn truyền đạt. Duy trì ánh mắt, gật đầu hay một nụ cười đúng thời điểm là những biểu hiện quan trọng giúp cảm nhận được sự lắng nghe chân thành. Những hành động nhỏ này khiến coachee thấy rằng ý kiến của họ được tôn trọng và khuyến khích hơn trong việc mở lòng chia sẻ sâu hơn.
Cách Thức Lắng Nghe Có Hiệu Quả: Một số phương pháp như lắng nghe mà không cắt ngang, diễn giải lại và xác nhận thông điệp của coachee giúp làm rõ và đảm bảo rằng thông tin được hiểu đúng. Ngoài ra, việc sử dụng kỹ năng tư duy phản biện trong quá trình lắng nghe giúp quản lý có thể phân tích, kết nối các thông tin và đề xuất các giải pháp hợp lý. Khả năng tạo ra một không gian giao tiếp tích cực, nơi mà nhân viên không lo lắng về sự áp đặt hay chỉ trích, thực sự quan trọng để khuyến khích sự đổi mới và phát triển liên tục trong công việc.
Với nền tảng là sự minh bạch và lắng nghe chủ động, quá trình coaching không chỉ giúp tăng cường sự cam kết mà còn góp phần cải thiện nội tại và tinh thần đổi mới nơi làm việc. Việc áp dụng những điều này sẽ giúp tổ chức xây dựng một môi trường làm việc mà mỗi thành viên đều cảm thấy được công nhận và gắn bó, mở rộng khả năng cải thiện năng suất và sự hài lòng của nhân viên Nguồn tham khảo nội bộ.
Những sai lầm thường gặp trong xây dựng sự tin tưởng giữa quản lý và nhân viên tại nơi làm việc
1. Kiểm soát thái quá và tự chủ trong quan hệ quản lý và nhân viên
Trong môi trường công việc hiện đại, sự tin tưởng là một yếu tố cốt lõi để thiết lập mối quan hệ vững chắc giữa quản lý (coach) và nhân viên (coachee). Tuy nhiên, hiện tượng kiểm soát thái quá có thể đe dọa sự tin tưởng này, dẫn đến mất tự chủ và ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu suất công việc. Khi một người quản lý có xu hướng kiểm soát quá chặt chẽ, họ thường cảm thấy sự cần thiết để can thiệp vào từng quyết định, không để cho nhân viên cơ hội tự do sáng tạo hoặc phát huy tiềm năng cá nhân. Điều này thể hiện qua việc muốn mọi tình huống phải diễn ra theo ý mình, từ đó gây áp lực và căng thẳng trong mối quan hệ công việc.
Dấu hiệu của kiểm soát thái quá thường bao gồm việc sẵn sàng áp đặt thế mạnh cá nhân lên người khác, sử dụng ngôn ngữ cực đoan hoặc thậm chí bùng nổ cảm xúc khi mọi việc không diễn ra như mong muốn. Trong ngữ cảnh công việc, điều này dễ dẫn đến những tình huống mâu thuẫn không đáng có giữa quản lý và nhân viên, hình thành môi trường làm việc bất ổn và thiếu hiệu quả.
Nguyên nhân có thể xuất phát từ sự lo lắng thái quá, nỗi sợ thất bại hoặc kinh nghiệm quá khứ tiêu cực. Những nhà quản lý chịu tác động bởi kiểm soát thái quá cần nhận thức được rằng, phải biết buông bỏ và ủy quyền, và tập trung nhiều hơn vào quản lý cảm xúc của bản thân. Bằng cách áp dụng những chiến lược này, họ không chỉ có thể lấy lại tự chủ mà còn tạo điều kiện để nhân viên phát triển một cách tự nhiên hơn.
Đối với nhân viên, khi gặp phải người quản lý có xu hướng kiểm soát quá mức, họ cần biết cách đặt giới hạn rõ ràng trong công việc và tìm kiếm mạng lưới hỗ trợ để duy trì tự chủ. Thông qua các hành động quyết đoán như nói “không” khi cần thiết và duy trì một cách diễn đạt tự tin, nhân viên có thể giữ được sự ổn định trong phát triển cá nhân và nghề nghiệp. Lắng nghe tích cực trong coaching cũng là một kỹ năng quan trọng giúp cải thiện giao tiếp và xây dựng môi trường làm việc dựa trên sự hiểu biết và tin tưởng lẫn nhau.
2. Nguy cơ từ Kiểm Soát Thái Quá và Mất Tự Chủ
Trong quá trình xây dựng sự tin tưởng giữa quản lý và nhân viên, kiểm soát thái quá có thể trở thành một rào cản đáng kể. Khi các nhà quản lý luôn giữ chặt mọi việc trong tầm kiểm soát, họ unintentionally cản trở sự tự chủ và sáng tạo của những người dưới quyền. Điều này không chỉ làm suy yếu lòng tin mà còn giảm động lực nội tại của nhân viên, từ đó ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển cá nhân và hiệu suất.
Hành vi kiểm soát thái quá thường xuất phát từ nỗi lo sợ thất bại hoặc trải nghiệm tiêu cực trong quá khứ. Các nhà quản lý khi bị ám ảnh với việc mọi thứ phải đi theo đúng cách của họ, dễ dàng xâm phạm quyền riêng tư và ngăn cản sự phát triển cá nhân. Thường thì họ sử dụng ngôn ngữ như “phải”, “luôn luôn”, “không bao giờ”, dẫn tới một môi trường làm việc căng thẳng và thiếu sáng tạo.
Tác hại của kiểm soát thái quá vượt xa khỏi môi trường công việc; nó ảnh hưởng tới tinh thần và sức khỏe tổng thể. Trong môi trường làm việc, nhân viên cảm thấy như bị ‘kéo dây’, dễ dẫn đến phản ứng chống đối, mất lòng tin, và giảm động lực làm việc. Kết quả là, tỷ lệ nghỉ việc tăng cao, gây tổn thất lớn cho cả tổ chức.
Để khắc phục, các nhà quản lý nên tập trung vào ủy quyền và chấp nhận thực tế. Học cách giao phó các công việc nhỏ cho nhân viên không chỉ giúp họ phát triển kỹ năng mà còn xây dựng lòng tin đôi bên. Hơn nữa, việc nhận diện và kiểm tra lại cảm xúc giúp giảm bớt sự căng thẳng và lo âu không cần thiết.
Các tổ chức được khuyến khích áp dụng phương pháp coaching để cải thiện môi trường làm việc và sự phát triển cá nhân. Để hiểu rõ hơn về cách thức áp dụng coaching để giảm thiểu kiểm soát và tăng độ tin cậy, có thể tham khảo micro-coaching.***
Tóm lại, việc kiểm soát thái quá và mất tự chủ không chỉ là lỗi phổ biến mà còn là tác nhân chính làm suy giảm niềm tin tại nơi làm việc. Sự nhất quán trong hành động là chìa khóa quan trọng để các nhà quản lý có thể tạo dựng một môi trường an toàn, thúc đẩy sự phát triển cá nhân và tổ chức. Được giải quyết đúng cách, nó sẽ mang lại sự cân bằng và phát triển bền vững.
Kết luận
Xây dựng niềm tin giữa quản lý và nhân viên là quá trình thực tế và cần thiết tại nơi làm việc. Khi biết cách thúc đẩy và duy trì niềm tin, bạn sẽ mở ra con đường sáng tạo và hiệu quả vượt bậc cho đội ngũ của mình. Đây chính là chìa khóa giúp nhân viên cảm thấy an toàn, được hỗ trợ và phát triển.
Bạn đã sẵn sàng nâng cao hiệu suất và phát triển đội ngũ? Yêu cầu tư vấn ngay để nhận chương trình đào tạo và lộ trình phát triển thói quen huấn luyện tại Coaching Skills For Manager.
Về chúng tôi
Coaching Skills For Manager là Học viện đào tạo chuyên sâu thuộc VMP Academy, Coaching Skills cung cấp các giải pháp đào tạo thực chiến về năng lực huấn luyện dành cho quản lý. Chúng tôi giúp biến nhà quản lý thành những người lãnh đạo khai vấn, có khả năng xây dựng đội ngũ tự chủ, sáng tạo và hiệu suất cao. Khám phá lộ trình phát triển năng lực lãnh đạo tại: www.coachingskills.vn